XIN LỖI

Trong công viên nọ, có cậu bé đạp xe, không may đâm trúng một cụ già đang tản bộ. Bố mẹ cậu bé vội chạy đến xin lỗi. Cụ già, vừa lấy tay xoa xoa chỗ bị đau bên sườn vừa nói:“Lỗi là tại tôi. Tôi đã nhìn thấy xe bé đang phi tới, nhưng do quá chậm chạp nên không tránh kịp”.

Trên phố đông, có hai người đi ngược chiều vô tình va vào nhau. Cả hai cùng đồng thời nói “I am sorry”…

Những chuyện như thế, ở nước ngoài, có rất nhiều. Thay vì đổ lỗi hoặc cãi vã, ai đúng ai sai, thì mỗi bên đều tự nhận lỗi về mình.

Và khi cả hai bên cùng nói lời xin lỗi thì đó chính là TUYÊN BỐ CHUNG “Vấn đề đã được giải quyết”.

Ở Việt Nam , từ xin lỗi ít được dùng hơn.

Tháng trước, khi từ thang máy bước ra, một người đã đâm sầm vào tôi. Tôi vội nói xin lỗi, nhưng chỉ nhận được một cái nhìn bực tức của đối phương.

Mấy năm trước, nhóm chúng tôi chơi gôn ở một sân vùng trung du. Khi thanh toán tiền mới phát hiện ra, trong hoá đơn có ghi thêm 10 quả trứng luộc, mà nhóm không hề đặt mua. Nhân viên thanh toán thản nhiên tuyên bố, biên lai caddy chuyển lên như thế nào thì tính như thế. Vậy là phải tìm bạn caddy để đối chứng. Cuối cùng, phát hiện ra, 10 quả trứng đã bị chuyển nhầm từ nhóm khác qua. Chuyện này làm chúng tôi chậm 15 phút. Nhân viên thanh toán không chỉ không nói câu xin lỗi mà thái độ rất không thân thiện. Một chị đã góp ý với bạn ấy: “Cô đã mong cháu nói một từ xin lỗi. Làm việc trong ngành dịch vụ, xin lỗi là từ khoá đấy cháu ạ” thì bạn ấy đã trả lời rất thản nhiên “cháu có sai đâu mà phải xin lỗi”.

Tại sao ở Việt Nam, từ xin lỗi lại khó nói như thế? Tôi cũng không chắc. Có lẽ phải nhờ các nhà xã hội học lên tiếng.

Không chỉ ít xin lỗi, mà cách xin lỗi của chúng ta cũng có nhiều vấn đề.

Chẳng hạn, vấn đề lớn nhất khi xin lỗi là không có sự thành tâm. Có thể bạn đã từng nghe những lời xin lỗi kiểu như “nếu quý vị không hài lòng, thì tôi xin lỗi”, chẳng khác nào mắng ngược lại (tôi đâu có lỗi, lỗi là do quý vị khó tính bắt bẻ mà ra).

Nhưng sai lầm phổ biến nhất, trong khi xin lỗi, là nhiều người vẫn cố gắng tìm lý do để bao biện.

Chẳng hạn, một nhân viên đến họp trễ đã nói: “Xin lỗi tôi đã đến muộn, vì hôm nay đường kẹt quá”. Hoá ra lỗi là kẹt đường, chứ tôi đâu có lỗi!

Hay, trong nhà hàng, trước câu chất vấn: “Sao phục vụ chậm thế”, ta thường được nghe câu trả lời “Xin lỗi, vì hôm nay khách quá đông”. Cũng thế, lỗi chậm không do nhà hàng hay các nhân viên. Lỗi do khách đông.

Ta rất ít khi được nghe người Việt Nam xin lỗi mà không kèm theo một lý do “bất khả kháng” nào đó. Khi thì vợ ốm con đau, lúc thì bản thân phải nhập viện, hay tháng trước thì mưa bão, còn tháng này thì dịch bệnh… Có lỗi không nhận mà chỉ mong được thông cảm!

Đáng tiếc, nhiều người không biết rằng, mọi lý do đưa ra trong khi xin lỗi, chỉ có tác dụng khiến cho họ có hình ảnh bao biện và không thành khẩn hơn mà thôi.

Thực ra, xin lỗi, kể cả khi phạm lỗi rất nặng, không quá khó. Chỉ cần bản thân nhận thức đầy đủ lỗi lầm, thành tâm nói lời xin lỗi, sẵn sàng khắc phục hậu quả, chấp nhận mọi hình phạt (của pháp luật cũng như toà án lương tâm), không bao biện và cũng không cầu xin sự tha thứ.

Và người không cầu xin sự tha thứ mới có thể được tha thứ.

Trên đây là vài nhận xét lan man về câu chuyện XIN LỖI của Việt Nam và thế giới. Tôi nghĩ, chương trình giáo dục công dân trong các trường phổ thông nên có thêm tiết dạy về XIN LỖI, bởi vì CÁM ƠN và XIN LỖI là những từ thường dùng và quan trọng nhất trong bất kỳ ngôn ngữ nào.

(Nguồn: FB Hoàng Minh Châu) 

—

“Life Mentor – Cha mẹ dẫn lối” là cộng đồng hỗ trợ các cha mẹ có con độ tuổi 10-18 trong hành trình giáo dục con, với các hoạt động chính:

• Kết nối 1-1 với các Mentor thành công trong đa dạng lĩnh vực.
• Định hướng sự nghiệp thông qua hoạt động trải nghiệm đa dạng các ngành nghề trong xã hội.
• Giúp con xây dựng tư duy, kỹ năng xã hội và các bài học về quản trị cuộc sống chưa được dạy trong nhà trường.

Chúng tôi xây dựng dự án Life Mentor để lưu giữ lại những tri thức mà chúng tôi học được từ nhiều nguồn trên thế giới, như một di sản để lại cho các con mình, và nhiều trẻ em Việt Nam. 

Life Mentor mong muốn mọi trẻ em đều được thấu hiểu, tôn trọng, định hướng phát triển tiềm năng và sự nghiệp theo đúng năng lực và đam mê. Đội ngũ Mentor sẽ đồng hành trong quá trình phát triển của mỗi bạn nhỏ. Hãy cùng chúng tôi chung tay nhé.

Liên hệ công việc: lifementor2021@gmail.com

Website: https://lifementor.vn

Group FB: https://www.facebook.com/groups/lifementor2021

Spotify: https://spoti.fi/3zXawQT