(Lưu ý: đây là cách thức được áp dụng khoảng 30 năm trước, có thể vẫn hữu dụng cho ngày nay, cũng có thể không còn phù hợp --> tôi chỉ kể chuyện lại thôi)
Bà Minh, tức là mẹ tôi các ông ạ. Năm nay bà U70 rồi.
Bà Minh bắt đầu dạy con về tiền khi tụi nó khoảng 5-6 tuổi.
Bắt đầu bằng việc đưa tụi nó tiền, ra chợ mua rau. Bà biết mớ rau 2 đồng, bà luôn đưa 5 đồng, dặn con cách cộng trừ, nhận tiền trả lại và tự đếm. Bà dạy luôn cách chọn rau ngon, dạy luôn trước khi chọn món gì phải hỏi:
- Món này đã ai chọn chưa ạ? Cháu lấy nhé. (Thảo nào con bà sau này biết xếp hàng văn minh quá phà ôi).
Bà dạy luôn nếu người ta giành mất món ngon mình đã chọn thì nhường, ở đời hơn thua nhau được mấy hồi, quan trọng là sống bình yên. Bà dạy phải chọn phải trái mà sống, chứ không được chọn lợi thiệt.
—-
Tụi nó lớn hơn, bà dạy tụi nó cân đối chi tiêu. Bà cho khoản tiền cố định, tự đi chợ, tự cân đối mua sắm sao cho được bữa ăn gia đình.
Con bé út của bà, lớp 6, đã được giao cho việc "nuôi các chị ôn thi đại học ". Tức là bà cho một khoản tiền theo mỗi tuần, tự làm chủ gia đình, tự tính toán sao cho đủ bữa ăn mấy chị em. Bé út bảo "Mỗi ngày con chỉ cho các chị ăn 10 nghìn thôi", mà mặt nó vênh vênh tự hào lắm.
Còn bà Minh cũng rất tự hào, vì bà đã dạy được một đứa lớp 6 biết quản lý 1 gia đình con con. Bà bảo, cho tụi nó tự lập, có quyền hành trong tay, vừa oai, mà vừa nhàn thân mẹ.
---
Hồi xưa, nhà tôi giàu lắm các ông ạ. Giờ đỡ giàu rồi. Ông Thạch bà Minh là người đầu tiên kinh doanh máy ấp trứng, bán thuốc thú y ở cái xứ đó. Nay gọi là startup.
Cứ vài ngày tụi trẻ con lại lật cái lồng bàn ra, soạn tiền cho bố mẹ. Đầy 1 lồng bàn tiền, tụi tôi chưa biết đếm đâu, nhưng soạn loại tiền giống nhau vào với nhau ấy.
Bà Minh có nhiều tiền quá nhưng nhất định không làm hư mấy đứa con vì lắm tiền, tiêu hoang. Bà cũng không hề giấu giếm con cái chuyện tiền nong. Không bao giờ bà nói "Đi ra ngoài kia, tiền của bố mẹ cấm động vào" như những nhà khác mà tụi tôi vẫn thấy.
Bà để tụi tôi ngồi soạn tiền,rồi bà nói :
- Đây các con nhìn nhé, bố mẹ làm việc rất vất vả để có tiền nuôi các con và gia đình. Các con tiêu phải đủ, không thiếu thốn, nhưng không được tiêu hoang. Đây là khoản bố mẹ cất đi để xây nhà, đây là khoản để bố mẹ đầu tư làm ăn, đây là khoản để các con chi tiêu mua thức ăn.
Vậy là tụi tôi biết là nhà có tiền, nhưng cũng chả bao giờ động vào tiền của bố mẹ. Chưa bao giờ tụi tôi "ăn cắp" hay móc trộm xu nào (mà thời đó tụi trẻ con rất phổ biến chuyện móc trộm tiền bố mẹ).
BÍ QUYẾT CỦA BÀ LÀ ĐÂY.
Bà Minh để 1 cái hộp, tụi tôi vẫn nhớ là cái hộp nhựa cũ xì màu xanh biển, bà bỏ vào đó rất nhiều tiền lẻ. Đó là tiền để tụi tôi tự do lấy đi mua thức ăn, mua đồ học tập, tự do tiêu vào những việc cần thiết mà không phải hỏi.
Bà không bao giờ bắt ghi chép hay kiểm soát xem tiền lẻ đó được tiêu thế nào. Hết lại bỏ vào. KHI KHÔNG THIẾU TIỀN, TỤI TÔI KHÔNG BAO GIỜ PHẢI ĐI MÓC TRỘM.
Tụi tôi ý thức được là tiền bố mẹ kiếm vất vả vả, biết được rằng nhà mình phải xây nhà, phải tiết kiệm, và số tiền lẻ tiêu vào những nhu cầu rất cơ bản, tự tính toán cân đối, chứ chẳng có ai kiểm soát cả. Chúng tôi học được rất sớm cách quản lý tài chính gia đình, tiết kiệm và chi tiêu sành điệu như người lớn ấy.
---
Mai Mai - Founder @LifeMentor
Family Education Coach/ Mentor (Tư vấn giáo dục từ nền tảng gia đình).
Nơi đây, bạn có thể tìm thấy thông tin khoa học, chính thống, có bản quyền về chủ đề nuôi dạy con từ 6-18 tuổi, với các hoạt động chính:
(1) Homeschooling: khai thác các chương trình homeschooling quốc tế, xây dựng lộ trình học tập hiệu quả dựa theo mục tiêu của mỗi trẻ/ mỗi gia đình, phương pháp tự học, đọc sách, x10 kiến thức bằng các tài liệu tham khảo nâng cao, kết nối các giáo viên và cơ hội tham gia cuộc thi quốc tế cho trẻ.
(2) Mentor lộ trình du học, giành học bổng, các cuộc thi trong nước và quốc tế. Làm dày bộ hồ sơ để chuẩn bị cho hành trình du học. Đặc biệt các cuộc thi kinh doanh và dự án xã hội (thiết kế, vận hành, quản lý dự án). Kinh nghiệm: 100% hướng dẫn học trò đi thi là có giải.
(3) Kỹ năng thế kỷ 21: Life Mentor cung cấp các khoá học mua bản quyền từ các tổ chức uy tín quốc tế, được bản địa hoá để phù hợp với văn hoá, ngôn ngữ Việt Nam. Các khoá học xoay quanh mô hình 12 nhóm kỹ năng, tư duy quan trọng do OECD đề xuất. Hỗ trợ cha mẹ 80% trong việc cung cấp cho các con tư duy, kỹ năng, bộ phẩm chất, và các bài học quản trị cuộc sống chưa được dạy trong nhà trường.
(4) Kỹ năng coach dành cho cha mẹ: Mỗi cha mẹ đều có năng lực để trở thành một coach “siêu xịn” cho con. Life Mentor hướng dẫn cha mẹ các kỹ thuật coaching để kết nối sâu sắc và hiệu quả hơn với con, dẫn dắt và hỗ trợ con tốt hơn trong hành trình trưởng thành.
(5) Hướng nghiệp và chiến lược sự nghiệp: thông qua khoá học và kết nối với các Mentor có kinh nghiệm và đã thành công trong các lĩnh vực.
Chúng tôi xây dựng dự án Life Mentor như một di sản để lưu giữ những tri thức từ nhiều nguồn chính thống, khoa học trên thế giới, và đúc kết được từ nhiều Mentor xuất sắc.
Life Mentor mong muốn mọi trẻ em đều được thấu hiểu, tôn trọng, định hướng phát triển tiềm năng và sự nghiệp theo đúng năng lực và đam mê.
----
Liên hệ công việc: lifementor.vn@gmail.com
Website: https://lifementor.vn
Group FB https://www.facebook.com/groups/lifementor2021
Spotify https://spoti.fi/3zXawQT
Youtube: https://www.youtube.com/channel/UC7_rmsgL-OwgalsEoUwr9aA
Google podcast: https://bit.ly/3JGQcq9
TikTok: https://www.tiktok.com/@maimai_parenting
Các khoá học Life Mentor đang cung cấp: http://khoahoc.lifementor.vn