NHỮNG ĐIỀU TRẺ TUỔI TEEN CẦN BIẾT VỀ RANH GIỚI (PHẦN 3)

Đôi khi ranh giới là điều khó hiểu đối với những người trẻ tuổi. Mặc dù con có thể lờ mờ nhận ra người khác đang can thiệp quá sâu vào cuộc sống của mình, và mình không thích điều đó. Dẫn đến nhiều khi con phản kháng gay gắt nếu như cha mẹ vào phòng mà không xin phép, đọc trộm tin nhắn, em trai lấy đồ dùng của mình mà không hỏi, bạn bè can thiệp quá sâu…. Thực ra là vì trẻ đang chưa gọi tên được ranh giới của mình, chưa biết giải thích nghiêm khắc và lịch sự rằng: “Đây là giới hạn chịu đựng của tôi, và vui lòng đừng xâm phạm”.

Đôi khi trẻ hiểu được khái niệm và tầm quan trọng của việc thiết lập ranh giới với người khác, nhưng lại không biết những ranh giới đó trông như thế nào trong cuộc sống thực. Do đó, điều quan trọng là cần giải thích với trẻ về điều gì tạo nên ranh giới lành mạnh và điều gì là không lành mạnh. Cha mẹ thậm chí có thể còn muốn chỉ ra nơi mà trẻ đang thiếu ranh giới.

Ranh giới lành mạnh

Ranh giới lành mạnh giúp con an toàn về mặt tình cảm và thể chất mà không phải cố gắng kiểm soát hoặc thao túng người khác. Nó giúp con thể hiện mong muốn và nhu cầu mà không vi phạm quyền và nhu cầu của người khác. Dưới đây là một số ví dụ:

• Trong một mối quan hệ lãng mạn, con có thể tự do nói lên mong đợi của mình với người yêu, con muốn việc thân mật hay tình dục phải đảm bảo sự đồng thuận trong mọi tương tác, không có áp lực phải làm hài lòng người yêu mà chính con cảm thấy khó chịu.
• Con có thể lịch sự yêu cầu ai đó không trêu chọc, hay nói về chủ đề nhạy cảm, riêng tư của con.
• Con có thể nói với một người bạn rằng con không thoải mái khi uống rượu và yêu cầu bạn không ép, chấp nhận quyết định đó của con.
• Khi có một người bạn thường xuyên hỏi vay tiền mà không trả lại, con có thể thẳng thắn nêu quan điểm rằng sẽ không thể cho bạn vay thêm tiền nữa cho đến khi họ trả được số tiền nợ.
• Con có thể lịch sự đề nghị người khác rằng con muốn ở một mình và yêu cầu người khác tôn trọng bằng cách ra khỏi phòng con, hoặc bước vào là phải gõ cửa.
• Con có thể yêu cầu bạn bè, người thân tôn trọng thời gian của con bằng cách không gọi điện hoặc nhắn tin liên tục vào khung thời gian nhất định.

Ranh giới không lành mạnh hoặc Thiếu ranh giới

Đôi khi teen đưa ra những ranh giới quá xa, hoặc không thể dựng lên ranh giới. Cả hai tình huống đều có thể có vấn đề.

Dưới đây là một số ví dụ:

• Con đẩy mọi người ra khỏi cuộc sống của mình hoàn toàn và không tin tưởng bất cứ ai.
• Con quá thiếu chính kiến, luôn nghĩ rằng ý kiến của người khác là quan trọng, và con hành động, phản hồi, cư xử theo để chiều lòng người khác.
• Con quá nhân nhượng với bạn bè hoặc người yêu ngay cả khi điều đó làm con khó chịu.
• Con mong muốn gia nhập một nhóm, cộng đồng, nên con lựa chọn đi ngược lại các giá trị hoặc niềm tin của mình để làm hài lòng nhóm.
• Cho phép một người bạn đưa ra quyết định thay cho mình hoặc chỉ đạo cuộc sống của mình mà không bao giờ đứng lên tự hỏi về hành vi này.
• Dành nhiều thời gian với bạn bè hoặc người yêu, dù những người này đối xử tệ hoặc thiếu tôn trọng con.

Học cách thiết lập ranh giới là điều mà mọi người trẻ cần biết cách làm. Tốt nhất, cha mẹ nên nói chuyện với con về cách thiết lập ranh giới trước khi mọi thứ trong mối quan hệ bạn bè hoặc hẹn hò trở nên quá rắc rối.

Ranh giới lành mạnh là một phần của việc nâng cao giá trị bản thân, xây dựng lòng tự tôn.

Những đứa trẻ có ý thức mạnh về giá trị bản thân sẽ biết mình là ai, mình đánh giá cao điều gì và mình muốn được đối xử như thế nào. Khi ai đó vượt qua ranh giới theo một cách nào đó (ví dụ: lợi dụng, bắt giữ hoặc ép con làm điều mà con không muốn) thì trẻ sẽ biết cách nhận ra rằng có điều gì đó không ổn trong mối quan hệ.

Để chuẩn bị tốt nhất cho những tình huống này, cha mẹ cùng con thiết lập ranh giới (hoặc đôi khi gọi là tiêu chuẩn sống). Làm như vậy, cha mẹ sẽ giúp con xây dựng được nền tảng cho các mối quan hệ lành mạnh sẽ tiếp tục đi cùng con cho đến khi trưởng thành.

Nguồn tham khảo: What Teens Need to Know About Boundaries (https://www.verywellfamily.com/)

—

“Life Mentor – Cha mẹ dẫn lối” là cộng đồng hỗ trợ các cha mẹ có con độ tuổi 10-18 trong hành trình giáo dục con, với các hoạt động chính:

• Kết nối 1-1 với các Mentor thành công trong đa dạng lĩnh vực.
• Định hướng sự nghiệp thông qua hoạt động trải nghiệm đa dạng các ngành nghề trong xã hội.
• Giúp con xây dựng tư duy, kỹ năng xã hội và các bài học về quản trị cuộc sống chưa được dạy trong nhà trường.

Chúng tôi xây dựng dự án Life Mentor để lưu giữ lại những tri thức mà chúng tôi học được từ nhiều nguồn trên thế giới, như một di sản để lại cho các con mình, và nhiều trẻ em Việt Nam. 

Life Mentor mong muốn mọi trẻ em đều được thấu hiểu, tôn trọng, định hướng phát triển tiềm năng và sự nghiệp theo đúng năng lực và đam mê. Đội ngũ Mentor sẽ đồng hành trong quá trình phát triển của mỗi bạn nhỏ. Hãy cùng chúng tôi chung tay nhé.

Liên hệ công việc: lifementor2021@gmail.com

Website: https://lifementor.vn

Group FB: https://www.facebook.com/groups/lifementor2021

Spotify: https://spoti.fi/3zXawQT