Worldschooling có thể là một trải nghiệm bổ ích cho cả gia đình, nhưng cũng có thể vô cùng vất vả, và khá là đáng sợ khi bắt đầu bước chân đi. Chẳng biết ngôn ngữ, ăn uống, văn hoá, thời tiết, ốm đau thế nào.
Nếu bạn muốn chuẩn bị tốt nhất cho hành trình Worldschooling, hãy theo dõi những bí kíp sau đây:
1. Đi và khám phá chậm thôi
Nhà mình đi Trung Quốc 2 tuần, ở mỗi 1 tỉnh thôi. Đi Na Uy 2 tuần, cũng ở mỗi 1 hòn đảo. Đi Phần Lan ở nguyên cả tháng. Lần sau lại đi thêm vùng khác.
Đắm chìm trong một đất nước và văn hóa, chơi thật kỹ, hiểu thật sâu, sống cuộc đời thường nhật, bám theo mấy bác địa phương đi câu mực câu tôm… Đó là cách tốt nhất để học hỏi.
2. Lựa chọn điểm đến phục vụ cho giáo dục
Đi đâu thì cũng học hỏi được nhiều điều mới thôi, nhưng điều thú vị là một số đất nước lại hữu ích hơn cho Worldschooling so với một số nước khác
Nhiều gia đình Âu Mỹ lựa chọn khu vực Đông Nam Á vì văn hóa phong phú, hội tụ nhiều tôn giáo, có thiên nhiên tươi đẹp, và chi phí rẻ.
Vì chi phí rẻ nên họ có thể ở lại lâu dài. Anh bạn người Nauy nói rằng: 1 bữa ăn cả nhóm tốn hơn 2 triệu chỉ bằng anh ý làm 1 giờ. Ủ ôi, rẻ quá, vui quá.
Nhiều người lại ưu tiên việc học hỏi gần gũi từ thiên nhiên, hay một nền văn hóa khác hẳn những gì họ từng biết. Khi đó lại chọn Nam Á hoặc Nam Mỹ. Chăn dê, cừu, hái nho, lên núi hái quả. Thích thế còn gì.
3. Càng linh hoạt càng tốt
Linh hoạt là lợi thế của worldschooling. Bạn nhỏ nào không có khả năng tự học và phải có giáo viên hướng dẫn, hoặc lớp học mới có không khí thì sẽ rất vất vả khi worldschooling.
Làm gì có lớp học nào sắp xếp thay đổi theo múi giờ của con được, làm gì có nhóm bạn nào thay đổi chương trình học theo điểm đến của con được.
Xác định luôn từ đầu là bạn nhỏ sẽ cô đơn trên hành trình học tập. Đổi lại là năng lực tự học, tự nghiên cứu rất cao.
4. Tính toán ngân sách khôn ngoan
Khi bạn di chuyển nhiều quanh năm tính ra sẽ tốn một khoản mà bạn cần chuẩn bị kỹ.
- Chuyện đi lại
Khi đi quanh Việt Nam nhà mình thường tự lái xe nếu điểm đến ở miền Bắc. Khi đi nước ngoài nhà mình hay sử dụng phương tiện công cộng hoặc thuê xe tự lái.
Nếu bạn thuê xe tự lái tại nước ngoài hãy nhớ chuyển đổi bằng lái xe của Việt Nam sang bằng lái xe quốc tế trước khi lên đường nhé.
- Chuyện nhà ở
Khi đi tại Việt Nam, bạn có thể thuê khách sạn/ AirBnB ở mức trung bình, mà không cần phải ở khách sạn hoặc resort sang trọng. Mình chỉ ở resort sang trọng khi đi nghỉ dưỡng cùng gia đình. Còn chuyến đi dài ngày mang tính chất trải nghiệm cuộc sống và học hỏi thì không cần ở resort.
Khi đi nước ngoài dài ngày bạn nên thuê AirBnB hoặc nhà riêng. Đặc biệt rất nên có bếp nấu.Đi ăn nhà hàng tại nước ngoài vô cùng đắt đỏ. Đôi khi khẩu vị không phù hợp khổ ơi là khổ. Hồi ở Na Uy bọn mình thuê một căn nhà trên một hòn đảo. Có 100 eur / ngày chia cho 3 gia đình. Vừa rẻ, vừa rộng rãi, tha hồ mà quậy.
Mình đã có một bài viết trước đó về việc worldschooling không cần phải giàu có, nhiều tiền. Những chuyến nhà mình đã đi cả năm rẻ hơn rất nhiều lần so với trại hè tại nước ngoài hay các khóa kỹ năng mềm tổ chức khắp nơi.
5. Hành lý nhẹ nhàng
Không bao giờ cần mang theo sách vở, hãy đưa tất cả lên nền tảng online. Ngay cả bút và dụng cụ học tập cũng mang theo tối thiểu. Bạn luôn có thể mua ở trên đường với giá gần như cho không mà.
Đồ đạc quần áo cũng nhẹ nhàng thôi. Sau một vài lần du lịch Châu Âu thì nhà mình đã khôn ra. Mang đi thật ít quần áo và sẽ mua sắm tại Châu Âu rồi mang về Việt Nam luôn.
Nếu bạn mua sale hoặc mua đồ trẻ con trong các cửa hàng secondhand tại Phần Lan thì sẽ tìm được rất nhiều đồ hàng hiệu xịn mà giá rẻ hơn cả Việt Nam.
6. Luôn có bảo hiểm
Nếu bạn đi tại Việt Nam thì Bảo hiểm sức khỏe trong nước sẽ chi trả cho mọi ốm đau bệnh tật.
Nếu bạn đi nước ngoài thì nhất định nên mua bảo hiểm du lịch.
Bạn ngồi ở nhà thì cả năm chẳng xảy ra ốm đau tai nạn, chứ đã đi ra ngoài đường thì rủi ro bủa vây. Tốt nhất là phải có bảo hiểm phòng thân.
Bạn nào đi du lịch mà tham gia những hoạt động mạo hiểm như leo núi, hoặc thể thao mùa đông, trượt tuyết… thì nhất định phải có gói bảo hiểm dắt lưng nhé.
7. Học các cụm từ cơ bản
Khi đến các nước phát triển, trẻ có thể sử dụng hoàn toàn bằng tiếng Anh mà không gặp khó khăn gì. Nhưng hãy cùng trẻ học thêm một số từ cơ bản để cho chuyến đi thêm phần thú vị. Thật tuyệt vời khi trẻ có thể nói “Xin chào”, “Cảm ơn” và “Tạm biệt” bằng ngôn ngữ địa phương.
Những câu chữ đơn giản là có thể giúp con người kết nối với nhau dễ dàng đến thế. Nếu trẻ đã được học ngoại ngữ đó ở trường (tiếng Pháp, tiếng Trung, Tây Ba Nha…) thì đây là một cơ hội để trẻ luyện tập ngôn ngữ nhiều hơn nữa.
8. Tôn trọng và nhạy cảm tôn giáo
Worldschooling sẽ đưa bạn đến khắp nơi. Khi đó bạn sẽ tham quan các ngôi đền, nhà thờ Hồi giáo và giáo đường Do Thái, chùa Phật giáo… để có thể hiểu các tôn giáo khác nhau. Một bạn nhỏ 7 tuổi bé tẹo như Vi Vi cũng đã có thể thể hiện sự tôn trọng với tất cả các tôn giáo mà con đã gặp. Đồng thời con cũng rất tò mò hỏi về các loại tượng sư, thần thánh, chúa… mà con nhìn thấy.
Nói thật mình cũng không hiểu biết về mảng này lắm, nên khi con hỏi là hai mẹ con lại phải mang tài liệu ra nghiên cứu. Ngoài ra hãy thể hiện sự tò mò nhất định và tôn trọng đối với mỗi tôn giáo khi bạn gặp những người thuộc tôn giáo đó.
Hai bạn nhà mình có chơi với một bạn đạo hồi từ Lybia. Có hôm mời bạn bè con đến nhà chơi, mình nấu nướng cho các bạn nhỏ ăn. Vậy mà tụi nhỏ lớp 4 có thể hiểu được rằng bạn gái người Lybia đó không ăn thịt lợn. Tụi nhỏ nhắc mình không được nấu thịt lợn. Vâng vâng xin tuân lệnh.
9. Ghi lại nhật ký
Nếu con lười viết hãy khuyến khích con viết nhật ký. Tất cả những trải nghiệm đã qua nên được ghi lại vào một cuốn sổ xinh xinh. Bản thân mình cũng ghi lại những trải nghiệm, hình ảnh và cảm nghĩ qua trang viết online và mạng xã hội. Ngày xưa hồi còn rảnh, sau mỗi chuyến đi mình viết được cả chục bài đăng báo. Nhiều tiền phết.