Chị Mai ơi, bé nhà em được 9 tháng, nhiều lúc đòi đồ gì đó (thứ gì đó bà, bố, mẹ đang cầm hay ăn) lại cáu đòi cho bằng được. Mình nên ứng xử như thế nào cho phù hợp để con không bị tính xấu ạ. Em cám ơn chị ạ.
=====
Life Mentor xin trả lời:
Hành vi “cáu, đòi bằng được thứ đang được người lớn cầm hoặc ăn” không phải là biểu hiện của tính xấu, mà là một cột mốc phát triển tự nhiên về nhận thức và cảm xúc của trẻ.
Em chỉ cần nhớ 1 thần chú: Hành vi xấu cũng là giao tiếp.
Nghĩa là gì?
Nghĩa là: mọi biểu hiện hành vi của trẻ đều để truyền 1 thông điệp nào đó, để trẻ giao tiếp với người lớn. Vậy lần sau, nếu trẻ có biểu hiện “xấu tính” nào đó, mẹ cần “phiên dịch” ra trẻ đang muốn nói gì.
====
Hiểu đúng về sự phát triển não bộ ở trẻ 9 tháng tuổi
Ở giai đoạn này:
Trẻ bắt đầu hình thành ý thức về bản thân: con biết mình là một cá thể độc lập với mẹ và có mong muốn riêng.
Não bộ đang phát triển mạnh ở trung tâm điều khiển cảm xúc. Tuy nhiên, vùng vỏ não trước trán, nơi điều tiết hành vi và kiểm soát cảm xúc – còn rất non nớt.
Vì vậy, khi con muốn mà không được, con sẽ bộc lộ cảm xúc bằng cách khóc, cáu, giằng lấy – đó là cách con “giao tiếp” chứ chưa phải “làm nũng” hay “hư”.
Trẻ cáu, đòi bằng được thứ người lớn đang cầm, sẽ được “phiên dịch” là: “Mẹ ơi, con cũng muốn ăn món này, nhưng con không biết nói thế nào”.
=====
Vậy cha mẹ nên làm gì để nuôi dưỡng tính cách và cảm xúc lành mạnh cho con?
1. Giúp con gọi tên cảm xúc, nói đầy đủ mong muốn.
“Ồ, con đang muốn lấy cái bánh này đúng không? Con muốn có cái bánh nên con với tay ra để lấy à?” Việc này giúp con học cách nhận diện và gọi tên cảm xúc của mình – là nền tảng cho trí tuệ cảm xúc sau này. Đồng thời, mẹ cần nói đầy đủ cả câu, gọi tên chính xác đồ vật, hiện tượng, sẽ giúp con nạp ngôn ngữ rất tốt.
2. Bình tĩnh nhưng kiên định
Không nên cáu gắt, nhưng cũng không chiều theo mọi đòi hỏi của con:
“Mẹ hiểu con muốn lấy quyển sách của mẹ. Nhưng sách là của mẹ. Còn sách của con đây. Con chơi với sách của con nhé”
Nguyên tắc: hiểu – thừa nhận cảm xúc – không đáp ứng hành vi không phù hợp
3. Chuyển hướng với lựa chọn tích cực
Thay vì nói “Không!”, hãy đưa ra lựa chọn thay thế:
“Con muốn cái ly này à? Ly này dễ vỡ, mẹ có ly nhựa xinh cho con chơi đây.”
Gợi ý: Để sẵn một vài món đồ “nhìn giống người lớn” nhưng an toàn, để giúp con thỏa mãn nhu cầu bắt chước.
=======
Ghi nhớ cho cha mẹ:
Trẻ không hư vì đòi hỏi, mà trẻ đang học cách điều khiển thế giới xung quanh mình.
Vai trò của cha mẹ là huấn luyện cảm xúc và hành vi cho con, chứ không phải kiểm soát con bằng phần thưởng hay hình phạt, hoặc giấu đồ vật đi.
Chúc em đồng hành cùng con một cách bình tĩnh, kiên định, yêu thương nhé!
=====
Life Mentor - Tư vấn giáo dục từ nền tảng gia đình