GIÚP CON HAM ĐỌC SÁCH (PHẦN 1)

GIÚP CON HAM ĐỌC SÁCH (PHẦN 1)

Tôi muốn chia sẻ một vài kinh nghiệm nhỏ của bản thân trong việc giúp con thích đọc sách và đọc hiệu quả.

Tôi nghĩ, bạn đọc nhiều chưa hẳn đã học giỏi nhưng chắc chắn sẽ hiểu biết, làm chủ ngôn từ, tăng khả năng tự học, giàu lý tưởng.

Giai đoạn mẫu giáo

Theo tôi, cho con đọc sách cũng cần một lộ trình hợp lý để các bạn ấy hứng thú và dễ tiếp thu, đọc từ dễ đến khó. Ở độ tuổi mẫu giáo, các con chưa biết chữ thì chúng ta phải chịu khó đọc cho con nghe và đọc cùng con, giúp con hứng thú và tập trung với những nội dung trong sách, có thể đọc cả sách văn học và sách kỹ năng.

Những cuốn tôi thích trong giai đoạn này đều có nội dung ngắn gọn, câu cú chính xác, văn phong trong sáng, tư duy nhẹ nhàng.

VD: Bộ truyện về chú chó Spot; bộ Chuột Típ; Cổ tích VN (vì kho tàng cổ tích VN rất đồ sộ, mô tuýp khá giống nhau nên tôi giúp con đọc khoảng 30 truyện tiêu biểu thôi cho đỡ nhàm chán và tốn thời gian.

VD như: Cây khế, Cây tre trăm đốt, Sự tích trầu cau, Sự tích con dã tràng, Cóc kiện trời, Chú cuội cung trăng, Thạch Sanh, Thánh Gióng, Ngưu Lang – Chức Nữ, Từ Thức gặp tiên, Sơn Tinh – Thủy Tinh …); 

Một số truyện cổ tích nước ngoài được nhiều thế hệ thiếu nhi yêu thích, như: Bầy chim thiên nga, Chú lính chì dũng cảm, Vịt con xấu xí (Andersen); Nàng Bạch Tuyết và bảy chú lùn, Những nhạc sĩ thành Brem, Chú Hanxơ may mắn (Cổ tích Grim); Aladdin và cây đèn thần, AliBaba và 40 tên cướp, Cuộc phiêu lưu của chàng thủy thủ Sinbad (Nghìn lẻ một đêm)…

Chọn lọc những cuốn sách kỹ năng và phát triển tư duy như: Bộ cẩm nang “Em luôn an toàn; Quy tắc 5 ngón tay; Sân chơi trí tuệ Chim đa đa… ;Thơ “Góc sân và khoảng trời”;Một số bài đồng dao quen thuộc; Tìm hiểu về luật chơi vài trò chơi dân gian (“Trò chơi dân gian”).

Giai đoạn Cấp 1

Khi các con đã biết chữ thì việc đọc sẽ chủ động hơn. Tuy nhiên, ở tuổi này các con cũng chưa có nhiều hiểu biết nên rất cần sự dẫn dắt để chọn sách đúng lứa tuổi, khơi gợi sự hấp dẫn và nôn nóng muốn đọc ở mỗi đứa trẻ.

Với tôi, những cuốn mà con nên đọc ở độ tuổi từ 6-8 tuổi là: Dế mèn phiêu lưu ký, Bác Hồ kính yêu, Búp sen xanh; Thần thoại Hy Lạp, Thần thoại Ai Cập, Ngụ ngôn Êdốp, Hoàng tử bé, Hoàng tử nhỏ và chú bé nghèo khổ, Cậu bé Peter Pan, Bác sĩ Aibolit, Nhóc Nicolas, Tottochan – Cô bé bên cửa sổ, Những tấm lòng cao cả … 

Một số cuốn hay, đoạt giải trong các cuộc thi viết cho thiếu nhi, như: Cho tôi xin một vé đi tuổi thơ, Khúc đồng dao lấm láp, Vừa nhắm mắt vừa mở cửa sổ, Ngày tựu trường đặc biệt, Biển của mỗi người (Nguyễn Ngọc Tư); Tác giả Nguyễn Nhật Ánh (một số cuốn thôi nhé, vì bác này nhiều tác phẩm lắm!)…

Từ 9 – 11 tuổi là lúc các con đã hiểu biết nhiều hơn, đọc nhanh, nhớ lâu, biết tìm hiểu những kiến thức liên quan đến tác phẩm, nhưng cũng là lúc học hành bận rộn hơn, bài vở xếp chồng hơn nên cũng cần có kế hoạch đọc để con vẫn hoàn thành những cuốn mình thích mà không ảnh hưởng đến học tập trên lớp và các hoạt động khác. Vì thế, tôi giúp con hình thành thói quen mang theo sách để đọc khi rảnh như đợi ở sân bay, trên chuyến bay, phòng khám, chờ mẹ đến đón ở lớp học … cho đỡ phí thời gian, giảm căng thẳng, không để ánh mắt làm phiền những người xung quanh… Lâu ngày, vốn kiến thức sẽ được “tích gió thành bão”.

Đồng thời, tôi tập cho các con thói quen trước mỗi chuyến đi sẽ chuẩn bị một số cuốn và giới thiệu con đọc, vì qua văn học, miền đất, địa danh ấy cũng hiện ra khá rõ rệt. Với gia đình tôi, mỗi chuyến đi của cả gia đình đa phần đều được lên kế hoạch trước vài tháng nên cũng khá thuận lợi trong việc lên danh sách những cuốn để các bạn đọc, phục vụ trực tiếp cho sự hiểu biết về nơi mình sẽ đến.

VD: Trước mỗi chuyến về quê trong mỗi kỳ nghỉ hè, các bạn ấy sẽ đọc Quê nội (Võ Quảng), Tuổi thơ im lặng (Duy Khán), Cho tôi xin một vé đi tuổi thơ (Nguyễn Nhật Ánh), Cái tết của Mèo con … để biết thêm những chuyện ở quê. Đi thăm quê Bác Hồ thì sẽ đọc trước cuốn “Từ Làng Sen”, “Búp sen xanh” …; Đi Huế các bạn ấy sẽ đọc “Tuổi thơ dữ dội” (Phùng Quán) để biết thêm về đội thiếu niên du kích Huế thời cách mạng cũng như các địa danh xưa và nay ở Huế; Đi Tây Nguyên thì các bạn ấy đọc “Đất nước đứng lên” (Nguyên Ngọc); Đi Nam bộ thì sẽ đọc những tác phẩm có dấu ấn của các nhà văn Nam bộ như “Đất rừng phương Nam” của Đoàn Giỏi, Người mẹ cầm súng (Nguyễn Thi), Chiếc lược ngà (Nguyễn Quang Sáng)… Đây cũng là những tác phẩm văn học trong nhà trường nên nếu con được làm quen trước, biết đến một tác phẩm trọn vẹn thì sẽ rất tốt (vì trong nhà trường các con chỉ được học các đoạn trích).Tôi nhớ nhất là khi đi Tây Nguyên, ngồi trên xe đường dài, cả nhà tha hồ nói chuyện, bình phẩm xung quanh “Đất nước đứng lên”, khiến các con thốt lên “con như nhìn thấy một làng Kông Hoa ngay trước mắt mình”!

Giai đoạn cấp 2

Giai đoạn này, tôi giúp các con đọc sách theo chủ đề, gom những tác phẩm cần đọc theo từng nhóm để con đọc tập trung, giúp mở rộng kiến thức và dễ liên tưởng.

VD, các tác phẩm mang tính phiêu lưu, viễn du, thám hiểm**, như: 80 ngày vòng quay thế giới, Ngày hạ chí nguy hiểm, Hai vạn dặm dưới biển, Trên sa mạc và trong rừng thẳm, Robinson Crusoe, Đảo giấu vàng, Lớn lên trên đảo vắng, Cuộc phiêu lưu của Mít đặc, Cuộc phiêu lưu của Tom Sawyer, Những cuộc phiêu lưu của Huck Finn… Hay một số tác phẩm có nhân vật chính là các con vật, giúp con yêu thương và hiểu biết hơn về loài vật, như: Con Bim trắng tai đen, Nanh trắng, Tiếng gọi nơi hoang dã; hay gần đây là những cuốn sách do nhóm Kẹp Hạt Dẻ dịch và phát hành…

Một số tác phẩm kinh điển được nhiều thế hệ thiếu nhi thế giới đón đọc như: Thời thơ ấu (Maxim Gorky); Cánh buồm đỏ thắm; Ông già và biển cả; Số phận chú bé đánh trống; Chiếc nhẫn bằng thép; Bột mì vĩnh cửu; Con chim xanh; Lão hà tiện; Không gia đình; Trong gia đình; Túp lều bác Tôm; Tuyển tập Shelock Holmes… *Hay một số tác phẩm được xuất bản trong những năm gần đây và nhận được sự đón đọc, đánh giá cao của đông đảo bạn đọc, như: Pipi tất dài; Anne tóc đỏ dưới chái nhà tranh; Chiến binh cầu vồng; Những lá thư không gửi; Cuộc đời của Pi; Hary Potter;…

Nếu muốn phát triển tư duy logic, óc phán đoán, khả năng quan sát thì với các bạn nhỏ thì Sherlock Homes là một bậc thầy, mặc dù tác phẩm này ra đời từ cuối thế kỷ 19. Ngoài ra, một số cuốn phát triển tư duy, như: Một phút phá án, Mắt tinh mắt nhanh, Đố vui giải trí, Cách luyện não bộ của Adamkhoo, Trò chơi, câu đố của Harvard; Câu đố tư duy, Sơ đồ tư duy, Bao công xử án, Trò chơi Sudoku …Giúp con thêm dí dỏm mà sâu sắc thông qua những mẩu truyện cười, xem tranh biếm, đọc ngụ ngôn…

Giai đoạn cấp 3 trở lên

Với các bạn lớn hơn có thể đọc những cuốn rất bổ ích để** bồi đắp kỹ năng**, là thanh niên dám ước mơ, sống văn minh tử tế, biết nhìn nhận đánh giá vấn đề, biết tham chiếu và phản biện, thậm chí có yêu đương thoáng qua cũng không sao vì chúng ta đâu cần né tránh điều đó?

VD: Tony Buổi sáng (Cà phê cùng Tony, Trên đường băng); Bức xúc không làm ta vô can (Đặng Hoàng Giang); Tôi tự học (Nguyễn Duy Cần); Công dân toàn cầu; Thế giới quả là rộng lớn và có rất nhiều việc phải làm; Đời thay đổi khi ta hay đổi; Tôi muốn sống cuộc đời như tôi muốn; Tuổi trẻ không hối tiếc; Tuổi trẻ đáng giá bao nhiêu? …

Dù không thể đọc hết những “tác phẩm văn học lớn” của thế giới vì đôi khi thứ văn phong cổ cũng hơi khó tiếp nhận, lại cần nhiều thời gian nữa, nhưng cũng rất nên tìm hiểu để biết về các nền văn học lớn, trong đó có Trung Quốc (Tam Quốc diễn nghĩa, Thủy hử, Hồng Lâu Mộng, Tây Du Ký…) để hiểu về một nền văn học lớn, để con có sự rành mạch giữa văn hóa, dân tộc và chủ nghĩa bành trướng.

(Còn tiếp)

Life Mentor – Kênh thông tin tin cậy về:

  • Xây dựng tư duy, kỹ năng xã hội cho bạn trẻ tuổi teen
  • Định hướng sự nghiệp thông qua kết nối với các Mentor thành công trong đa dạng lĩnh vực. 

Liên hệ công việc: lifementor2021@gmail.com

 

← Bài trước Bài sau →