ĐỌC SÁCH ĐỂ MỞ CỬA RA NHIỀU THẾ GIỚI

Mình làm nghề viết và sáng tạo nội dung đến nay đã gần 15 năm. Còn thật sự bắt đầu viết báo, làm thơ (vâng, làm thơ:)) từ khoảng lớp 2, kiếm tiền nhuận bút từ viết bài cho báo thì từ khoảng lớp 5.

Kinh nghiệm với chữ nghĩa cũng gọi là dày dày, nên cũng xin mạn phép đưa ra vài gợi ý (ko dám nhận là lời khuyên) dành cho các bé muốn viết lách tốt, diễn đạt vấn đề rõ ràng, mạch lạc, phát biểu trước đám đông, hay chắp bút cho các báo cáo, phát biểu, văn bản, viết lời bài hát, viết kịch bản phim, kể chuyện bằng hình ảnh, thiết kế...Sau làm các nghề “thời thượng” hơn như PR, truyền thông, content, kinh doanh, thậm chí làm chủ doanh nghiệp, khoa học, chính trị, hay tổng thống :)) Tất cả đều cần phải có kĩ năng giao tiếp, nền tảng là ngôn ngữ (nói, viết) phải tốt.

Ngoài các kĩ thuật viết mà lớn dần lên trẻ sẽ được học, thì **90% kiến thức nền đến từ ĐỌC. **

Tất nhiên, ngoài ra trẻ có thể đọc từ báo chí, tài liệu ngắn, phim ảnh, văn bản khác...

Mình thì chăm chỉ nhất là đọc sách, vì với sách, mình được trực tiếp “Nói chuyện với vĩ nhân” (tên 1 cuốn sách của ngài OSHO). Hầu hết trí tuệ nhân loại đều được lưu trữ lại dưới các dạng văn bản, đặc biệt là sách. Nên không đọc, thì bạn chỉ sống một cuộc đời của bạn, nếu đọc, bạn sẽ được du hành khắp thế gian, được sống nhiều cuộc đời, được tiếp cận nhiều tri thức….đặc biệt, bạn sẽ có năng lực tự học cực cao.

Cuốn sách dài đầu tiên mình đọc là THUỶ HỬ (7 tập, xếp chồng lên nhau dày khoảng 20cm = 1 gang tay), mình đọc vào năm lớp 4. Đó là dấu mốc đầu tiên trong sự nghiệp đọc sách của mình, kéo dài đến tận bây giờ, và mình tin sẽ là mãi mãi cho đến khi mình thành một cụ già mắt mờ chân chậm.

Hồi ấy nghèo xơ xác nên cũng chẳng có quyển nào khác. Hè nào mình cũng lôi Thuỷ Hử ra đọc, đọc đến học thuộc gần hết. Đến tận hè lớp 7 mới bắt đầu có tiền mua những cuốn sách hay tiểu thuyết khác để đọc. Tốc độ đọc tăng dần, có những cuốn chỉ cần 2 ngày là đọc xong. Chất lượng sách ngày một tăng lên, dần dần bạn sẽ đọc được hết các kiểu triết học, tư duy xoắn não một cách dễ dàng. Tiếp nhận tri thức mới rất nhanh mà không phải uống Efferagan vì đau đầu :)) . Khả năng hấp thụ ngôn ngữ, viết lách sẽ ngày càng tốt.

Mình thấy các cha mẹ hay hướng dẫn nhau, hướng dẫn con các cách viết văn trên lớp cho đúng khuôn mẫu. Thật ra điều đó chỉ đáp ứng được nhu cầu ngắn hạn là trả bài cho cô giáo, đạt điểm tốt theo đúng barem chấm điểm thôi. Chứ để đáp ứng nhu cầu ngôn ngữ sau này (đặc biệt là làm nghề về ngôn ngữ) thì rất tiếc đó là cách tiếp cận hạn hẹp, đóng khung, thậm chí sai lệch đấy.

Sau đây là **một số nguyên tắc chung với sách **mà mình tích góp được: (ngoài những nguyên tắc mà trên google người ta cũng nói rất nhiều)

1. Hãy cho trẻ tiếp xúc sách từ sớm. Hiện nay nhiều trẻ được sờ mó sách từ 0 tuổi, nhìn tụi trẻ con lật lật chỉ chỉ, đọc bi bô yêu cực kì. Đến 12 tuổi là tụi nó teen teen, không bảo, không ép được nữa rồi. Việc hình thành thói quen phải bắt đầu càng sớm càng tốt.

2. Cân bằng giữa các loại sách: Fiction và non-fiction (đối với cả Tiếng Việt và ngoại ngữ). Tức là đủ cả sách tưởng tượng, cổ tích, truyện sáng tác lẫn sách khoa học, số liệu, sự thật, tri thức về vạn vật. Mở ngoặc, bài sau mình sẽ viết về cách phân loại các dòng sách, và những loại sách nhất định phải đọc nhé.

3. **Con đọc gì cha mẹ đọc đấy. **Cha mẹ còn phải chăm đọc hơn cả con. Bài sau mình kể các bạn nghe, chuyện bà Minh vì muốn con theo nghiệp sách vở chữ nghĩa, mà lặn lội học lên tận tiến sĩ, làm nhà khoa học như thế nào nhé. Bà tận tuỵ học, đến nay gần 70 tuổi vẫn thấy học.

4. Kết nối các tri thức khác với sách. Nghĩa là cái gì trẻ hỏi cũng tra cứu trong sách (hoặc nhanh hơn thì trên mạng, nhưng hãy khéo léo kết nối với các nguồn chính thống, có nghiên cứu). Đi du lịch nhiều, kết nối văn hoá, lịch sử, nghệ thuật ngoài đời thật với phim và sách. Du lịch không chỉ để chụp ảnh, check in. Du lịch là để xem văn hoá, lịch sử, tâm linh, kiến thức mà mình đọc trong sách được thể hiện trên thực tế thế nào.

Với máy móc thiết bị, hay cách vận hành của thiên nhiên (STEM), hãy kết nối bằng một tư duy tổng hợp, thực hành sờ chạm vào máy móc thật). Vì vũ trụ này vận hành đều là các mối liên kết với nhau cả.

Cái này vai trò của cha mẹ rất lớn. Nếu cha mẹ ít hiểu biết, sẽ chờ khi trẻ hỏi mới cùng nhau tìm tài liệu, trả lời đúng câu hỏi là xong. Nếu cha mẹ là người hiểu biết, cha mẹ sẽ nảy số ngay khi trẻ hỏi, kết nối tri thức, rồi dẫn dắt, rồi cùng trẻ tìm hiểu, mở rộng ra nhiều vấn đề khác ngoài khuôn khổ trường học. Vai trò dẫn lối cho trẻ là ở cha mẹ, quyền năng lắm đấy các bạn ạ.

5. Biến đọc sách thành thói quen: hàng tuần đi thư viện/ nhà sách, tối nào cũng đọc 2-3 quyển….miễn là nó trở thành thói quen đều đặn.

**6. Không biến đọc sách thành cực hình: **ép đọc, bắt ghi chép, tóm tắt, thuyết trình...Nếu trẻ thích làm điều này thì tốt quá, nhưng nếu trẻ không muốn, mà bị ép, thì cha mẹ đang dập tắt niềm hứng khởi mới nhen nhóm của trẻ mất. Cứ bình tĩnh đọc, đến lúc cấm nó viết nó vẫn phải viết mới chịu được, giống mình quá đi nè :))

Dưới đây là những quyển sách hay (chủ yếu là văn học) dành cho trẻ từ 10 tuổi mà các bố, các mẹ nên tham khảo để lựa chọn cho con mình. Danh sách này vẫn còn nhiều giới hạn, vì tri thức ngoài kia là vô tận. Cha mẹ hãy cùng con từ từ tận hưởng nhé.

1. Các đầu sách phù hợp cho trẻ từ 10 đến 12 tuổi

2. Dế mèn phiêu lưu ký (Tô Hoài)

3. Tôi đi học (Nguyễn Ngọc Ký)

4. Tôi thấy hoa vàng trên cỏ xanh (Nguyễn Nhật Ánh)

5. Cho tôi xin một vé đi tuổi thơ (Nguyễn nhật Ánh)

6. Kính Vạn Hoa (Nguyễn Nhật Ánh)

7. Những ngày thơ ấu (Nguyên Hồng)

8. Chiếc lược ngà (Nguyễn Quang Sáng)

9. Cuộc phiêu lưu của Văn Ngan tướng công (Vũ Tú Nam)

10. Dòng sông thơ ấu (Nguyễn Quang Sáng)

11. Nàng công chúa biển (Trần Hoài Dương)

12. Cỏ Dại (Tô Hoài)

13. Quê Nội (Võ Quảng)

14. Vừa nhắm mắt vừa mở cửa sổ ( Nguyễn Ngọc Thuần)

15. Góc sân và khoảng trời ( Trần Đăng Khoa)

16. Chuyện hoa chuyện quả (Phạm Hổ)

17. Lá cờ thêu sáu chữ vàng (Nguyễn Huy Tưởng)

18. Cuộc đời của Pi (Yann Martel)

19. Không gia đình (Hector Malot)

20. Hoàng Tử Bé ( Antoine de Saint-Exupéry)

21. Chiến binh cầu vồng (Andrea Hirata)

22. Nghìn lẻ một đêm (nhiều tác giả)

23. Gulliver du ký (Jonathan Swift)

24. Alice ở xứ sở trong gương (Lewis Carroll)

25. Những cậu con trai phố Pál (Molnár Ferenc)

26. Hachiko- Chú chó đợi chờ (Luis Prats)

27. Charlotte Và Wilbur (E B White)

28. Chuyện Phiêu Lưu Của Mít Đặc Và Các Bạn (Nikolaĭ Nosov)

29. Nhóc Nicolas (Goscinny và Sempé)

30. Ông Già Khottabych (Lazar Laghin)

31. Những cuộc phiêu lưu của Huckle Berry Finn (Mark Twain)

32. Các đầu sách phù hợp cho trẻ từ 13 đến 15 tuổi

33. Số đỏ (Vũ Trọng Phụng)

34. Chí Phèo (Nam Cao)

35. Lão Hạc (Nam Cao)

36. Vợ Nhặt (Kim Lân)

37. Tắt đèn (Ngô Tất Tố )

38. Búp sen xanh (Sơn Tùng)

39. Đất rừng phương nam (Đoàn Giỏi)

40. Miền xanh thẳm (Trần Hoài Dương)

41. Mái trường thân yêu (Lê Khắc Hoan)

42. Chú bé có tài mở khóa (Nguyễn Quang Thân)

43. Hòn đất ( Anh Đức)

44. Hà Nội 36 phố phường (Thạch Lam)

45. Bước đường cùng (Nguyễn Công Hoan)

46. Bỉ Vỏ (Nguyên Hồng)

47. Tuổi thơ dữ dội (Phùng Quán)

48. Cánh đồng bất tận (Nguyễn Ngọc Từ)

49. Gió lạnh đầu mùa (Thạch Lam)

50. Vang bóng một thời (Nguyễn Tuân )

51. Harry Potter (J.K.Rowling )

52. Khi lỗi thuộc về những vì sao (John Waters)

53. Ông già và biển cả (Ernest Hemingway)

54. Hai số phận (Jeffrey Archer)

55. Chúa tể của những chiếc nhẫn (J. R. R. Tolkien)

56. Giết con chim nhại (Harper Lee)

57. Tiếng gọi nơi hoang dã (Jack London)

58. Bắt trẻ đồng xanh (J. D. Salinger)

59. Những tấm lòng cao cả (Edmondo De Amicis)

60. Điều kỳ diệu của tiệm tạp hóa Namiya (Higashino Keigo)

61. Bố con cá gai (Cho Chang – In)

62. Hãy chăm sóc mẹ (Shin Kyung-sook)

63. Lời chia tay đẹp nhất thế gian (Noh Hee Kyung)

64. Nắm dây cương đừng để đời đi lạc (Yashushi Kitagawa)

Sách không chỉ là phương tiện tốt nhất giúp trẻ em tiếp thu dần những tri thức cần thiết trong đời sống mà còn là món ăn tinh thần bổ ích nuôi dưỡng tâm hồn, nhân cách trẻ. Hướng cho con trẻ tìm tới những tác phẩm “đáng đọc”, tạo cho các con thói quen say mê đọc sách ngay từ khi còn nhỏ tuổi là trách nhiệm của mỗi người lớn chúng ta.

_____

“Life Mentor – Cha mẹ dẫn lối” là cộng đồng hỗ trợ các cha mẹ có con độ tuổi 10-18 trong hành trình giáo dục con, với các hoạt động chính:

• Kết nối 1-1 với các Mentor thành công trong đa dạng lĩnh vực.
• Định hướng sự nghiệp thông qua hoạt động trải nghiệm đa dạng các ngành nghề trong xã hội
• Giúp con xây dựng tư duy, kỹ năng xã hội và các bài học về quản trị cuộc sống chưa được dạy trong nhà trường.

Chúng tôi xây dựng dự án Life Mentor để lưu giữ lại những tri thức mà chúng tôi học được từ nhiều nguồn trên thế giới, như một di sản để lại cho các con mình, và nhiều trẻ em Việt Nam.

Life Mentor mong muốn mọi trẻ em đều được thấu hiểu, tôn trọng, định hướng phát triển tiềm năng và sự nghiệp theo đúng năng lực và đam mê. Đội ngũ Mentor sẽ đồng hành trong quá trình phát triển của mỗi bạn nhỏ. Hãy cùng chúng tôi chung tay nhé.

Liên hệ công việc: lifementor2021@gmail.com

Website: https://lifementor.vn

Group FB: https://www.facebook.com/groups/lifementor2021

Spotify: https://spoti.fi/3zXawQT