Bà Minh, vẫn là mẹ tôi các ông ạ. Bà Minh năm nay U70, và chuyện tôi kể sau đây là những gì bà đã thực hành 30-40 năm trước trên 4 con gái của bà.
Bà Minh và ông Thạch cho chúng tôi tham gia bàn việc nhà từ nhỏ. Bất cứ lúc nào nhà có việc lớn là ông bà gọi các con vào, từ khoảng 6 tuổi là bọn tôi đã được tham gia họp gia đình. Khỏi phải nói, cứ thỉnh thoảng được gọi vào “hôm nay bố mẹ có chuyện muốn bàn với các con…” mấy đứa trẻ con thấy oai và vui háo hức ghê lắm.
Ví dụ:
– Hôm nay bố mẹ cần nói chuyện với các con về việc xây nhà (ái chà oai quá). Bố mẹ định xây nhà ở chỗ mảnh đất ABC. Hiện nay nhà mình có từng này tiền, còn thiếu từng này tiền. Bố mẹ định làm vay từ nguồn này, nguồn này, còn lại thì làm ăn trả dần từng này hàng tháng, khoảng 1 năm sẽ trả hết nợ.
– Nhiệm vụ của các con là ăn tiêu tiết kiệm, không được thiếu, không để đói khổ, nhưng cũng không được tiêu hoang phí (xin nhấn mạnh là vào thời điểm bọn tôi khoảng hơn 6 tuổi là đã được bàn giao hộp tiền để chi tiêu và quản lý tiền cho bản thân và cả nhà rồi)
Hay ví dụ:
– Năm nay chị H vào đại học. Nhiệm vụ của cả nhà là dồn sức cho chị học. Mấy năm sau các em đến lượt thi ĐH thì lại được ưu tiên.
– Nhiệm vụ của các em là học tốt để bố mẹ dành nhiều quan tâm cho chị hơn. Giúp chị các công việc khi chị cần. Ưu tiên dành tiền để cho chị đi học thêm, ôn thi…
Những lần họp gia đình để cả nhà có chung mục tiêu như thế, giúp chị em tôi gắn kết và hỗ trợ nhau cực kì tốt luôn. Nó trở thành thói quen, đến mức mà giờ đây 30-40 năm sau chúng tôi vẫn hay “họp gia đình online” để phân công nhiệm vụ, bàn những việc lớn.
Tôi biết có nhiều bạn bè cùng trang lứa, được bố mẹ “tận dụng” như một nhân lực trong nhà, hoặc là bán hàng, hoặc là dọn kho, bê vác, cấy lúa…nói chung là một lao động nhỏ tuổi. Sau này, các bạn kể lại như một “tuổi thơ vất vả”. Ông Thạch bà Minh dạo đó cũng “start up”, công việc nhiều, hoàn toàn có thể tận dụng mấy đứa con vào các công việc lặt vặt. Nhưng không, ông T bà M thuê người ngoài. Mấy đứa con không phải động tay vào làm kinh tế, hoặc hỗ trợ rất rất ít, nhưng bọn tôi được ngồi bàn việc gia đình từ khi khoảng 6 tuổi. Những kĩ năng và tư duy đó theo chúng tôi mãi về sau, chúng tôi kể lại “như một niềm tự hào.”
Chúng tôi gần như được tham gia (nghe ngóng) vào mọi cuộc thảo luận về kinh doanh, về công việc, về gia đình, về xây nhà, về chuyện năm nay ai có kì thi quan trọng, chuyện mẹ có dự án, chuyện bố hợp tác làm ăn với chú này chú kia, chuyện ai vay nợ, chuyện mua bán đất, chuyện nghiên cứu của mẹ…gần như mọi thứ. Với bà Minh, dạy việc nhà, lao động chân tay là điều tối thiểu, là đương nhiên, nhưng bà đẩy lên một tầm cao mới, bà bảo “dạy một con người chính là dạy nó biết làm chủ một gia đình sau này”.
Nhờ đó, chúng tôi học được rất sớm cách quản trị một gia đình, sau này có thể quán xuyến công việc một cách dễ dàng.
Ví dụ:
– Cô em từ lớp 6 đã biết “nuôi” chị ôn thi đại học. Sắp xếp và chỉ đạo các chị học và làm việc theo nề nếp.
– Mấy chị em xa bố mẹ từ nhỏ, thời gian dài sống với bà, nhưng được chỉ đạo từ xa, và tự bảo ban nhau, tự chăm sóc nhau, tự học, tự trưởng thành.
– Hồi khoảng 20 tuổi, cô chị đưa cô em đi mổ ruột thừa giữa đêm. Bố mẹ không có nhà, khi bố mẹ đến viện thì ca mổ đã xong, tiền biếu bác sĩ đã đưa, huy động được xe ô tô và y tá gần nhà đưa rước ra tận viện, đến viện 2h sáng thì bác sỹ số 1 của bệnh viện đã chờ sẵn ở cổng…mà còn xoay đâu đã 5 triệu để chi trả hết các khoản.
– Cô em đưa cô chị đi đẻ. Lúc đó cũng bố mẹ đi vắng. Sáng hôm sau người thân đến thì đã đẻ xong rồi. Nửa đêm cô em sang khoa Nội kiếm được cái giường, bác sĩ cứ cười bảo “con bé kia nó tài thế, sang tận khoa nội nói thế nào để lấy được cái giường về tận khoa sản cho chị nó nằm vào phòng đẻ”.
– Khi đi ra nước ngoài (dù là đi du lịch, đi học, đi làm, hay định cư…) thì cũng dễ dàng hoà nhập, không bị lừa gạt, có công việc, kết giao được với những người bạn, mentor tốt.
Bà Minh cứ bảo “ghê thật, thì ra con đã lớn biết lo rồi mà bố mẹ không biết. Bố mẹ yên tâm quá rồi”. Nhưng chẳng phải là nhờ bố mẹ cho con ngồi bàn việc lớn từ sớm, nên đến lúc đụng vào việc khó, nó có thể làm được ngay hay sao?
Hẳn là nhiều cha mẹ hiện nay vẫn cho rằng đứa con 8 tuổi của mình vẫn còn là trẻ con, khi bố mẹ bàn việc lớn thì đều đuổi con ra ngoài vì trẻ con biết gì. Hoặc nếu cho con tham gia, thì cũng như 1 lao động nhỏ trong nhà. Con 8 tuổi biết cắm cơm, rán trứng…đã là yên tâm lắm rồi.
Lần gần đây nhất bạn cho con tham gia nghe bàn việc gia đình là khi nào? Con của bạn có biết gia đình đang có những ưu tiên lớn gì trong năm nay không? Con có biết công việc của bố mẹ đang như thế nào không? Cả gia đình có đang chung một mục tiêu không, hay mỗi người tự xoay xở với những dự định riêng của mình?
Với chị em bọn tôi, bài học của bà Minh 40 năm trước chưa bao giờ là cũ, chúng tôi học theo từng ngày mà vẫn mệt xỉu.
—
“Life Mentor – Cha mẹ dẫn lối” là cộng đồng hỗ trợ các cha mẹ có con độ tuổi 10-18 trong hành trình giáo dục con, với các hoạt động chính:
- Kết nối 1-1 với các Mentor thành công trong đa dạng lĩnh vực.
- Định hướng sự nghiệp thông qua hoạt động trải nghiệm đa dạng các ngành nghề trong xã hội.
- Giúp con xây dựng tư duy, kỹ năng xã hội và các bài học về quản trị cuộc sống chưa được dạy trong nhà trường.
Chúng tôi xây dựng dự án Life Mentor để lưu giữ lại những tri thức mà chúng tôi học được từ nhiều nguồn trên thế giới, như một di sản để lại cho các con mình, và nhiều trẻ em Việt Nam.
Life Mentor mong muốn mọi trẻ em đều được thấu hiểu, tôn trọng, định hướng phát triển tiềm năng và sự nghiệp theo đúng năng lực và đam mê. Đội ngũ Mentor sẽ đồng hành trong quá trình phát triển của mỗi bạn nhỏ. Hãy cùng chúng tôi chung tay nhé.
Liên hệ công việc: lifementor2021@gmail.com
Website: https://lifementor.vn
Group FB: https://www.facebook.com/groups/lifementor2021
Spotify: https://spoti.fi/3zXawQT