CÁC DẤU HIỆU TÂM LÝ CỦA TUỔI TEEN (PHẦN 3)

Sau đây là 25 hành vi thay đổi rất “khó chịu” xuất hiện khi con khoảng 9-13 tuổi (bắt đầu vào tuổi teen).
Những thay đổi này khiến con mất dần đi các xu hướng, thói quen cũ (mà cha mẹ đã quen thuộc):
- Con có ý thức về bản thân, và chê bai bản thân nhiều hơn. Nhiều lúc cha mẹ cũng sốt ruột, con mình “đâu đến nỗi nào”, cũng xinh đẹp, học hành ổn, cư xử tốt. Nhưng con không bao giờ thấy mình ổn, không thấy đủ. Bởi vì trong trường luôn có một hoặc rất nhiều bạn khác tốt hơn con, xinh đẹp hơn con, tự tin hơn con…con luôn thấy bất an vì ngoài hình và cách cư xử của mình.
- Con dành nhiều thời gian hơn để chuẩn bị bản thân và trang phục trước khi ra khỏi nhà, đến những nơi công cộng. Nhiều lúc cha mẹ không hiểu cứ rầy la con chậm chạp. Hoặc sau cả tiếng đồng hồ thử đủ kiểu tóc, mặc đủ kiểu quần áo, con vẫn thấy bất ổn thì cha mẹ lại mắng thêm cho vài câu “ăn mặc và đầu tóc kì quái” khiến cho con càng hoang mang hơn. Đây là giai đoạn con thử và sai rất nhiều phong cách để tìm ra bản sắc của mình.
- Con dễ bị tổn thương hơn bởi những lời trêu chọc và chỉ trích của cha mẹ và người khác. Chỉ một sự việc bé tí tẹo như “một cái váy rách rách gớm giếc” với con cũng là to đùng. Con cảm thấy dễ bị xúc phạm, xúc động, dễ nổi cáu với nhưng ý kiến trái chiều.
- Con dễ bị cuốn hút bởi các thần tượng trẻ tuổi trên truyền thông và giải trí. Con ăn mặc theo kiểu thần tượng, treo ảnh thần tượng khắp nhà, mạng xã hội của con tràn ngập ảnh thần tượng. Con còn bỏ rất nhiều tiền và công sức để gặp và gần hơn với thần tượng.
- Con có nhiều tâm trạng, cảm xúc mãnh liệt, và dễ buồn, dễ vui, tâm trạng trồi sụt lên xuống liên tục.
- Các mối quan hệ đồng trang lứa của con phức tạp hơn rất nhiều do phát sinh những chuyện như trêu chọc, tẩy chay, bắt nạt, đồn thổi, yêu ghét…
- Con thức khuya hơn, muốn sống về đêm nhiều hơn. Khi cha mẹ không cho phép và kiểm soát, thì con lén lút hơn, tắt đèn, đắp chăn và xem điện thoại trong chăn.
- Con cố gắng hành xử , thể hiện như một người lớn trưởng thành. Tránh những ôm ấp, cử chỉ của cha mẹ dành cho “em bé” ngày xưa. Tách dần cha mẹ, đặc biệt khi có mặt bạn bè thì tránh mặt cha mẹ.
- Con quan tâm nhiều hơn đến truyền thông xã hội, nhắn tin nhiều hơn, giải trí trên Internet nhiều hơn. Đây là một thế giới hấp dẫn, cởi mở mà con muốn khám phá.

Trẻ tuổi teen khiến cho cha mẹ mất nhiều nỗ lực hơn và nhiều “sự phục vụ” của cha mẹ hơn. Tưởng là càng lớn càng độc lập tự do hơn, nhưng theo đó, con càng tiếp xúc nhiều với xã hội hơn và nảy sinh nhiều vấn đề hơn. Khiến cha mẹ tốn nhiều năng lượng hơn cho con.

Điều quan trọng là cha mẹ không được bám theo con để níu kéo mối quan hệ thời thơ ấu nữa. Khoảng thời gian mộng mơ với đứa trẻ ngây thơ, thân yêu, người bạn đồng hành mỗi chặng đường của bạn đã qua rồi. Giờ vẫn là con, nhưng cha mẹ cần chấp nhận rằng con đã bước sang chặng đường đời mới.

Sai lầm lớn nhất của cha mẹ là chỉ trích con, khen ngợi “ngày xưa con thế này cơ mà”, bây giờ con “tự nhiên” cư xử khác lạ. Chê trách đứa trẻ hiện tại, và khen ngợi đứa trẻ quá khứ, sẽ gửi đến trẻ một thông điệp “Bố mẹ ghét việc nhìn thấy mình lớn lên.”
Giai đoạn này cha mẹ phải thoả hiệp rất nhiều, chấp nhận rất nhiều những trái khoáy của con.

Điều tốt nhất bạn có thể làm là chào đón sự phát triển của con như một giai đoạn bình thường và háo hức. Nhìn cô bé lớn lên thành một thiếu nữ, cậu con trai lớn lên thành một thanh niên trẻ, thật hạnh phúc và tự hào. Bạn đang đóng một vai trò rất quan trọng trong hành trình này của con. Còn gì tuyệt vời hơn thế?
——
Kiến thức từ sách “Vị thành niên - Viên ngọc quý” (Tiến sĩ Tâm lý học Carl Pickhardt).
Người kể chuyện: Mai Mai - Family Education Mentor
___