BAO NHIÊU TỰ DO CHO CON LÀ VỪA?

Một câu hỏi to đùng mà các cha mẹ đặt ra trong hàng ngàn câu hỏi tư vấn trên mạng mỗi ngày là: Bao nhiêu tự do là vừa?

Ví dụ:

• Nên cho phép con được tự do bao nhiêu để con sử dụng Internet?

• Nên cho con bao nhiêu tiền và có kiểm soát việc tiêu tiền của con không?

• Nên để con yêu đương và hò hẹn ở mức độ nào là vừa phải?

• Con tranh luận, cãi lại ở mức độ nào là vừa phải và chấp nhận được?

• …

Không như đi chợ mua rau, có cân có lạng. Việc ứng xử với con người, ở đây là đứa trẻ tuổi teen, cần rất nhiều sự nhạy cảm và linh hoạt ở cha mẹ. Việc nuôi dạy một trẻ vị thành niên đến tuổi tách mẹ thường cần nhiều năng lượng suy nghĩ và khả năng giải quyết vấn đề hơn so với việc nuôi dạy đứa trẻ dưới 10 tuổi “mà chúng ta từng biết”.

Việc con tách khỏi cha mẹ và có nhiều quyết định độc lập có thể khá đáng sợ với nhiều cha mẹ. Khi buông tay, tức là chúng ta mất đi một số kiểm soát quen thuộc. Bạn cho rằng, con có thể đang gặp nguy hiểm, hoặc con có hành vi không chấp nhận được.

Vì thế, việc cha mẹ buông tay để con tự do hơn là một việc làm dũng cảm, chúng ta dám cho phép nhiều mối nguy hiểm tiếp cận với cuộc sống của con, đặc biệt bản thân con lại đang rất háo hức đón nhận những mối nguy hiểm đó.

“Thật đáng sợ khi con gái đi chơi vào ngày hẹn hò đầu tiên của con”

“Thật đáng sợ khi con trai bắt đầu lái xe lần đầu tiên ra đường”

“Tôi rất lo khi con xin phép đi làm bài tập nhóm buổi tối”

“Tôi không yên tâm chút nào khi con đi chơi cắm trại với lớp 3 ngày”

Trong khi cha mẹ phải rất nỗ lực để buông lỏng sự quản lý, dựa trên sự tự đánh giá năng lực của con, sự sẵn sàng của con đối với các thử thách. Việc từ bỏ quyền lực là một điều không hề dễ dàng. Ở đây, chúng tôi có một số gợi ý để các cha mẹ tự kiểm tra bản thân mình nhé:

• Con đã có khả năng nhận thức vấn đề một cách thấu đáo chưa? (có khả năng phân biệt tốt, xấu chưa? Có thể nhìn ra hành vi lợi dụng, hoặc hành vi tử tế chưa? Có giá trị sống của riêng mình chưa?)

• Con đã có kinh nghiệm trước đây chưa? (Ví dụ, nếu con đi cắm trại 3 đêm với lớp, thì trước đó con đã có kinh nghiệm đi cắm trại hoặc đi xa nhà qua đêm bao giờ chưa? Con đã tự chăm sóc bản thân tốt chưa? Con đã sống với người lạ bao giờ chưa? Nếp sinh hoạt của con đã được bố mẹ xác nhận là ổn và có thể sống chung mà không gây phiền phức cho người khác chưa? Con đã được giáo dục về sự gần gũi bạn trai/ bạn gái bao giờ chưa?…)

• Con có trách nhiệm với cuộc sống của mình chưa? (Ví dụ: con gái lần đầu đi hẹn hò, cha mẹ sẽ phải đặt câu hỏi con có hiểu biết đầy đủ về tình yêu, tình dục, pháp luật chưa? Con có hiểu biết về trách nhiệm về lời nói và hành động của mình tốt chưa? Con có biết cư xử tử tế và có trách nhiệm với những người mình tiếp xúc chưa?…)

Chỉ khi cha mẹ tự trả lời được những điều trên, yên tâm là con đã có hiểu biết nhất định thì cha mẹ mới sẵn sàng để con tự do hơn. Điều này là một lẽ tự nhiên vô cùng chính đáng. Chúng ta không thể cổ vũ cha mẹ, hãy cứ để kệ nó tự do đi, nó 17 tuổi rồi. Có những đứa trẻ 14 tuổi đã cư xử rất đáng tin cậy, nhưng có những đứa trẻ 17 tuổi vẫn lơ ngơ trước mọi sự cố cuộc sống. Vấn đề không phải là bao nhiêu tuổi, vấn đề là sự sẵn sàng ở con, và sự yên tâm của cha mẹ khi thấy con sẵn sàng.

Vậy thì quay lại một bước trước đó, cha mẹ hãy chuẩn bị sớm cho con những kĩ năng cuộc sống, để để khi con 16 tuổi (ví dụ thế), con bắt đầu muốn bứt phá, muốn tự do, chống đối những giới hạn, thì cha mẹ có thể yên tâm buông tay để con bay. Ngược lại, nếu đúng tuổi con muốn tung cánh, mà chính cha mẹ chưa chuẩn bị cho con, chỉ muốn kiểm soát và giữ con lâu hơn, thì chỉ có mâu thuẫn chồng mâu thuẫn mà thôi.

—---

Kiến thức từ sách “Vị thành niên - Viên ngọc quý” (Tiến sĩ Tâm lý học Carl Pickhardt).

Người kể chuyện: Mai Mai - Family Education Mentor

__

Mai Mai - Family Education Mentor

Founder @LifeMentor.vn

Liên hệ công việc: lifementor.vn@gmail.com

Website: https://lifementor.vn

Group FB https://www.facebook.com/groups/lifementor2021

Spotify https://spoti.fi/3zXawQT

Youtube: https://www.youtube.com/channel/UC7_rmsgL-OwgalsEoUwr9aA

Google podcast: https://bit.ly/3JGQcq9

TikTok: https://www.tiktok.com/@maimai_parenting

Các khóa học Life Mentor đang cung cấp: http://khoahoc.lifementor.vn