Review sách: Đời sống tình cảm của trẻ biết đi

Tác giả Alicia F. Lieberman đi sâu vào những cảm xúc phức tạp của trẻ mới biết đi (toddler), bao gồm kiến thức và nghiên cứu về cảm xúc, hành vi và quá trình phát triển của trẻ.

Sau đây là 10 bài học mà cha mẹ có thể học và áp dụng:

1. Phát triển cảm xúc là một phần quan trọng của thời kỳ trẻ mới biết đi. Trẻ bắt đầu nhận ra và thể hiện nhiều loại cảm xúc, từ niềm vui đến sự thất vọng. Cha mẹ hãy lưu tâm đến cảm xúc của con, đừng phớt lờ nhé.

2. Vai trò của sự gắn bó an toàn giữa trẻ Toddler và người chăm sóc. Giai đoạn này trẻ hình thành mối liên kết cảm xúc mạnh mẽ, nuôi dưỡng cảm giác an toàn, khi an toàn trẻ mới tự tin khám phá thế giới xung quanh.

3. Nhận biết các biểu hiện cảm xúc: trẻ Toddler thể hiện cảm xúc thông qua tín hiệu hành vi thay vì lời nói. Cha mẹ cần quan sát và diễn giải các tín hiệu này thì mới hiểu được con muốn điều gì và phản ứng phù hợp. Đừng phớt lờ hoặc ép trẻ nói ra.

4. Trẻ Toddler bộc phát cơn giận dữ và sự thất vọng. Những hành vi này thường là do trẻ không có khả năng thể hiện cảm xúc phức tạp. Cha mẹ cần hiểu và kiên nhẫn với những cơn giận của trẻ. Giúp con học cách kiểm soát cảm xúc của mình.

5. Chơi là quan trọng. Chơi là cách trẻ thể hiện và khám phá cảm xúc. Thông qua trò chơi, trẻ Toddler biết cách xử lý cảm xúc và trải nghiệm của mình, hiểu được thế giới xung quanh. Vậy thì đừng ép trẻ học hoặc chơi theo sắp xếp của người lớn. Trẻ cần được chơi tự do theo cách trẻ dẫn dắt (baby-led-playing)

6. Dạy con từ vựng cảm xúc. Cha mẹ hãy gọi tên cảm xúc trong các tương tác hàng ngày, giúp trẻ hiểu và diễn đạt cảm xúc của mình. Duy trì thói quen này dài lâu để có những cuộc trò chuyện sâu sắc, nuôi dưỡng trí tuệ cảm xúc của con.

7. Làm mẫu cách điều chỉnh cảm xúc. Trẻ em học cách quản lý cảm xúc của mình bằng cách quan sát người chăm sóc. Khi đó, mỗi hành vi của cha mẹ đều đang “làm mẫu” cho con học theo đấy. Bạn muốn con có biểu hiện hành vi thế nào, hãy thực hành như vậy nhé.

8. Môi trường ảnh hưởng đến sức khỏe cảm xúc của trẻ. Hãy đặt trẻ vào một bầu không khí tích cực, giúp phát triển cảm xúc của con. Nghĩa là cha mẹ nói nhẹ nhàng, xử lý mâu thuẫn bằng cách lắng nghe, kiên nhẫn, hỗ trợ, tương tác bằng yêu thương.

9. Tương tác xã hội. Trẻ Toddler bắt đầu đi học mầm non, và tương tác với bạn cùng tuổi ở lớp. Những tương tác này đem đến nhiều cảm xúc, từ niềm vui đến sự ghen tị. Bạn muốn con mình lớn lên có những tính cách/ hành vi thế nào, thì hãy đặt con trong môi trường bạn bè/ thầy cô có tính cách như vậy.

10. Khuyến khích tính độc lập và an toàn. Trẻ Toddler cần cảm thấy an toàn trong các mối quan hệ, thì trẻ mới bắt đầu khám phá và khẳng định tính độc lập của mình. Đến đây chắc nhiều cha mẹ sẽ hiểu: cần dạy trẻ bảo vệ bản thân/ tài sản của bản thân trước, rồi mới đến chia sẻ, thương người khác.

Cuốn sách The Emotional Life of the Toddler (Thế giới cảm xúc của trẻ tập đi” của Alicia F. Lieberman cho chúng ta suy ngẫm về cách nào để hỗ trợ tốt hơn cho sự phát triển cảm xúc của con. Trẻ đâu có nói cho chúng ta là trẻ nghĩ gì. Cha mẹ càng hiểu biết và kiên nhẫn thì càng giúp con được nhiều hơn.

=====

Lifementor.vn - Tư vấn giáo dục từ gia đình

(Làm cha mẹ, WorldSchooling, Lộ trình giáo dục, Tư duy, Kỹ năng, Hướng nghiệp, Du học Châu Âu)